Ceza davalarında yakalama ve gözaltı süreçleri nasıl olmaktadır? Yakalama ve gözaltına alma kapsamları, koruma tedbirleri arasında yer almaktadır. Koruma tedbiri alma kararı verilirken; insan hakları, temel hak ve özgürlükler gibi kapsamlarda göz önünde bulundurulur. Koruma tedbirleri geçici önlemler arasındadır. Buradaki temel amaç, suça dair delillerin karartılmaması ve suça karıştığından şüphelenilen kişi veya kişilerin kaçmasına engel olunmasıdır. 

CMK madde 99/1 içeriğine göre; Gözaltına alınan kişilerin bulundurulacakları nezarethanelerin maddi koşulları, bu kişinin hangi görevlinin sorumluluğuna bırakılacağı, sağlık kontrolünün nasıl yapılacağı, gözaltı işlemlerine ilişkin kayıt ve defterlerin nasıl tutulacağı. Ayrıca gözaltına alınmanın başlangıcında ve bu tedbire son verildiğinde hangi tutanakların tutulacağı, gözaltına alınan kişiye hangi belgelerin verileceği ile kolluk tarafından gerçekleştirilen yakalama işlemlerinin yürütülmesinde uygulanacak kurallar, yönetmelikte açıklanmaktadır.

Yakalama Ve Gözaltına Alma Yönetmeliği

Beylikdüzü avukat tarafından hazırlanan, ceza davalarında yakalama ve gözaltı sürecine dair yönetmelik bilgisi vermeye devam edeceğiz. Yönetmelik kurallarına göre, yakalanan kişinin gözaltına alınacak olması ya da zor kullanılarak yakalanması durumunda, doktor kontrolünden geçilerek yakalanma anındaki sağlık durumu belgelenmelidir. 

Sağlık kontrolü soruşturma evresinde üç etkenin varlığından söz edilirse yapılır. Bunlar;

  1. Gözlem altına alınması için sağlık kontrolü
  2. Delil elde edilmesi için sağlık kontrolü
  3. Yakalanma, gözaltı halinde sağlık kontrolü

Madde 9 içeriği “Yakalanan kişinin gözaltına alınacak olması ya da zor kullanılarak yakalanması durumlarında doktor kontrollerinden geçirilerek yakalanma anındaki sağlık durumu belirlenmelidir” şeklindedir. 

Savcılık Yakalama Kararı

Ceza davalarında yakalama ve gözaltı uygulaması yapılırken, yetkili merciler nelerdir? Bu sorunun yanıtını CMK madde 90 aracılığıyla yanıtlayacağız. 

CMK Madde 90/1: Bu madde içeriğinde, herkes tarafından yapılan yakalama kapsamı yer almaktadır. Ceza muhakemesi kanunların göre; kişiye suç işlerken rastlanması halinde ve suçüstü bir fiilden dolayı izlenen kişinin kaçması olasılığının bulunması ya da hemen kimliğini belirleme olanağının bulunmaması halinde, herkes tarafından yakalama uygulanabilir.

CMK Madde 90/2: Madde içeriğinde, kolluk görevlilerince yapılan yakalama işleminden bahsedilir. Suçüstü durumlarında herkes gibi kolluk kuvvetlerinin de yakalama yapma yetkisi olduğu bilinmektedir. Kolluk kuvvetlerinin, Cumhuriyet Savcısına ya da amirlerine derhal başvurma olanağı bulunmaması hallerinde, her zaman yakalama yetkileri vardır.