Nafaka nedir ve hangi koşullarda nafaka alınabilir? Nafaka, maddi olarak yoksunluğa düşecek olan kişi için ödenecek paradır. Nafakanın ödenmesi için ortada gerçek bir yoksunluk durumu olmalıdır. Genel olarak boşanma davalarında nafaka ödemesi yapılması talepleri görülse de aile içinde de yoksunluğa düşecek olan kişi nafaka talebinde bulunabilir. Nafaka kendi içinde dört gruba ayrılır. Bunlar; Tedbir nafakası, iştirak nafakası, yoksulluk nafakası ve yardım nafakasıdır. Bu üç nafaka türü de birbirinden farklı koşullarda talep edilir ve mahkemenin kararıyla alınabilir.
Tedbir nafakası: Boşanma ve ayrılık davasının başlamasıyla birlikte yoksulluğa düşecek olan eş için tedbiren verilen nafakadır. Dava süreci başlamamış olsa dahi yaşanılan vakıalar neticesinde ayrı yaşamak sorunda kalan tarafta bu nafakayı talep edebilir.
İştirak nafakası: Boşanma ve ayrılık davasının başlamasıyla birlikte müşterek çocuk için ödenen nafaka türüdür.
Yoksulluk nafakası: Boşanma nedeniyle yoksulluğa düşecek olan tarafa ödenen nafakadır.
Yardım nafakası: Maddi yardım almadığı halde yoksulluğa düşecek olan kişi, yakın ailesinden almak şartıyla bu nafakayı talep edebilir.
Nafaka Nedir ve Nasıl Hesaplanır
Nafaka, yazımızın içeriğinde de belirttiğimiz gibi koşulların oluşmasıyla birlikte maddi yoksulluğa düşecek olan tarafın alabileceği bir etkendir. Nafaka almak isteyen taraf, nafaka talep etme nedenine uygun olarak mahkemeye başvuru yapabilir.
Nafaka talebi mahkemeye iletildikten sonra, hâkim tarafların koşullarını inceler. Sonrasında nafakanın alınıp alınmayacağına ve ne kadar nafaka alınabileceğine karar verir. Hâkim kararını vermeden önce; tarafların maddi gelir ve gider düzeylerini, yaşam koşullarını ve diğer tüm nafaka nedenlerini inceler.
Nafakanın miktarı da hâkim tarafından belirlenir. Nafakanın miktarı belirlenirken tarafların maddi olanakları incelenir. Nafaka ödemesine karar verilse dahi ilerleyen süreçlerde tarafların maddi imkanlarında yaşanılan değişikliklere göre nafaka miktarında değişiklik yapılması da talep edilebilir.
Boşanmada Nafaka
Nafaka nedir sorusu kadar araştırılan bir soru da boşanma davasında nafaka miktarı olmaktadır. Boşanma davasında nafaka konusu 2 şekilde incelenmelidir.
Anlaşmalı boşanma davasının şartlarından biri de tarafların nafaka ödemesi konusunda anlaşma sağlamalarıdır. Taraflar, nafaka ödemesi yapılacaksa hangi miktarda yapılacak, yıllık artış oranı ne kadar olacak vb. konularda anlaşma sağlamalıdır. Eğer nafaka ödemesi yapılmayacaksa da taraflar bu konuda da hem fikir olmalıdır.
Çekişmeli boşanma davasında nafaka ödemesi kararı hâkime aittir. Hâkim, gerekli değerlendirmeleri yapar ve eşlerden biri için nafaka ödenip ödenmeyeceğine karar verir. Müşterek çocuk için ödenecek olan nafaka ise velayet hakkını alamayan tarafa aittir.
Süresiz Nafaka Nedir
Türk Medeni Kanunu’nun 175 maddesinde; boşanma yüzenden yoksulluğa düşecek tarafın kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan mali gücü oranında süresi olarak nafaka isteyebilir. Süresiz nafaka hâkim tarafından verilen kararla bağlandığı gibi aynı şekilde verilen kararla da sonlandırılabilir. Medeni kanun kuralların göre, süresiz nafakanın sonlandırılması şartları şu şekildedir; yeniden evlenme, tarafın ekonomik koşullarının düzelmesi, eşitlik ilkesinin uyumlu olması, değişen aile etkenleri.
Nafaka türlerinde karıştırılan iki nafaka türü; iştirak nafakası ve tedbir nafakasıdır. Müşterek çocuğa boşanma kararının kesinleşmesi tarihine kadar ödenen nafaka tedbir nafakasıdır. Boşanma kararının kesinleşmesinden sonra ödenen nafakaya ise iştirak nafakası denilmektedir. TMK madde 328/1 içeriğinde ise, iştirak nafakasına yer verilmiştir. İştirak nafakası; çocuğun 18 yaşını doldurması evlenmesi veya mahkeme kararıyla ergin kılınması haliyle son bulur.
Boşanma davalarında maddi ve manevi hakkı korunma altına alınması gereken en önemli kişi, müşterek çocuk olmaktadır. Anne ve baba boşanmış olsalar bile çocuğa dair olan, zorunlu ve gerekli görülen harcamaları ortak veya farklı şekillerde yapmalıdırlar.
Nafaka borçlusu, mahkemenin vermiş olduğu karar doğrultusunda nafaka ödemeye zorunlu olarak devam edebilir. Fakat mahkeme gerekli olguların gerçekleşmesiyle (yetişkinlik, maddi olanakların değişikliği vb.) nafaka ödemesinin sonlandırılmasına dair kararı verebilir.