Velayetin değiştirilmesi hangi durumlarda gerçekleşebilir? Velayet, ergin olmayan çocuğun maddi ve manevi haklarının tamamen korunması için anne ve babaya verilmiş olan sorumluluktur. Velayet hakkı anne ve babaya aittir fakat olaylardaki değişiklik sonucunda velayet hakları da değişikliğe uğrar.
- - Evlilik birliğinde dünyaya gelen ya da evlilik dışı dünyaya gelse de baba tarafından resmi şekilde tanınan çocuğun velayet hakkı anne ve babaya aittir.
- - Anlaşmalı boşanma davasında velayet kararı, anne ve baba tarafından ortak şekilde verilir.
- - Çekişmeli boşanma davasında ise velayet hakkını verme kararı hâkime aittir.
Yukarıda da belirttiğimiz şekilde boşanma ve ayrılık davalarının meydana gelmesiyle birlikte, çocuğun velayet hakkında değişiklik meydana gelir. Velayet hakkı bu durumlarda, bir tarafa verilebilecek hak olduğu gibi anne ve babanın kararıyla ortak velayet uygulaması da yapılabilir.
Anlaşmalı Velayetin Değiştirilmesi
Velayet hakkına sahip olan tarafın belli başlı yükümlülükleri vardır. Taraf bu yükümlülükleri yerine getirmediği sürece çocuğun haklarını korumamış sayılır. Velayet hakkında en temel esas çocuğun çıkarları olduğu için çocuğun çıkarlarının korunmadığı ve kötüye kullanıldığı durumlarda velayet hakkının değiştirilmesi talep edilebilir.
Velayet hakkının anlaşmalı şekilde değiştirilmesi, anne ve babanın bütün velayet haklarında anlaşarak bunu uygulaması halidir. Velayetin anlaşmalı şekilde değiştirilmesi, anlaşmalı boşanma davası sürecinde gerçekleşebileceği gibi anlaşmalı veya çekişmeli fark etmeksizin tüm boşanma davalarının sonrasında da gerçekleşebilmektedir.
Taraflar arasında yapılan anlaşma sonrasında, taraflardan birinin veya ikisinin ortak şekilde mahkemeye başvurmasıyla birlikte velayetin değiştirilmesi gerçekleşebilir. Velayet hakkının değiştirilmesiyle birlikte velayet hakkı olmayan taraf içinde çocukla kişisel ilişki kurma süresi belirlenir.
Velayet Değiştirilmesi Davası
Velayet hakkının değiştirilmesini isteyen taraf, kanunların belirlediği şekilde dilekçe düzenlemesi yaparak mahkemeye başvuru yapmalıdır. İlk olarak belirtmemiz gerekir ki; Velayet hakkının değiştirilmesi tek taraflı bir talep ise davanın açılmasına neden olabilecek vakıaların yaşanması gerekir.
Velayet hakkının değiştirilmesini talep eden kişi yani davacı tarafın mahkemeye karşı ispat yükümlülüğü vardır. Yani davacı olan taraf velayetin değiştirilmesine neden olacak vakıaları delil ve şahitlerle ispat edebilmelidir.
Velayet hakkının değiştirilmesi için; Çocuğa kötü davranışlar sergileniyor olmalı, çocuk suça sürükleniyor olmalı, çocuğa kötü bakım yapılmalı vb. çocuğu kötü etkileyecek davranışlar yapılıyor olmalıdır. Bahsi geçen vakıalardan en az bir tanesinin gerçekleşmesiyle birlikte velayetin değiştirilmesi davası açılabilir.