Ceza davası nedir ve hangi koşullarda bu dava açılır? Ceza davaları, ceza hukuku kapsamında yaşanılan mağduriyetler neticesinde açılan davalardır. Ceza davasının açılabilmesi için, öncelikle Savcılık tarafından iddianame hazırlanması gerekmektedir. Kapsamı ne olursa olsun tüm ceza davaları, kamu davası niteliği taşımaktadır.
Ceza davalarında iki tür görevli genel mahkeme türü vardır. Bunlar; Ağır ceza mahkemesi ve asliye ceza mahkemesidir. Bunun yanı sıra özel mahkemelerde vardır ve özel mahkemeler üç kısma ayrılır. Bunlar; Çocuk mahkemesi, çocuk ağır ceza mahkemesi ve fikri sınai haklar ceza mahkemesi. Ceza davasının açılmadığı soruşturma evresinde, soruşturma işlemlerine dair verilen kararlar sulh ceza hâkimliği tarafından verilmektedir.
Ceza Dava Dosyası Neden Açılır
Ceza davası nedir sorumuzun yanıtını verdikten sonra, davanın açılma şekillerinden bahsedeceğiz. Ceza davasının açılmasındaki ilk koşul suçun niteliği olmaktadır. Bu kapsam içeriğinde suçun, şikâyete bağlı suçlar ya da şikâyete bağlı olmayan suçlar olarak değerlendirilmelidir.
Şikâyete bağlı suçlar mağdur, müşteki ya da suçtan zarar gören kişi tarafından, şikâyet hakkı kullanılmadıkça savcılık tarafından re’sen soruşturma yapılarak ceza davası açılamaz. Fakat takibi şikâyete bağlı olmayan suçlar, savcılık tarafından re’sen soruşturularak ceza davası açılır. Böylesi durumlarda savcılık şikâyet, ihbar ya da başka suretle suç işlendiğini öğrendiği anda re’sen soruşturma yapar ve şikâyetçi olunmasa bile delil araştırması yapar.
Ceza Davası
Ceza davası nedir başlıklı yazımızın bu kısmında, ceza davası süreçlerinden bahsedeceğiz. Ceza davası süreçlerini maddeler halinde açıklamak gerekirse;
Soruşturma aşaması: Savcılık tarafından suçun öğrenilmesiyle, suça konu olan olaya dair araştırmanın yapıldığı aşamadır. Bu aşamada gerekli deliller toplanır ve istenilen ek deliller hakkında gerekli mercilere bildirimler yapılır. Sonrasında da iddianame düzenlenir ve mahkemeye iletilir. Mahkemenin düzenlenen iddianameyi kabul etmesiyle bu süre son bulur.
Kovuşturma aşaması: İddianamenin mahkeme tarafından kabul edilmesinden başlayarak, hükmün kesinleşmesine kadar geçen süreye kovuşturma evresi denilir.
İstinaf aşaması: Yerel mahkeme açılan ceza davasına dair yargılama yapar ve bir karar verir. Mahkemenin vermiş olduğu karara tarafların itiraz etme hakkı vardır. Taraflardan biri verilen kararın haksızlık ilkesine uygun olduğunu düşünüyorsa, itiraz süresi içinde itiraz hakkını kullanır ve sonrasında istinaf aşaması başlamış olur.
Yargıtay aşaması: İstinaf incelemesi sonrasında da, dava sürecine dair karar verilir. Verilen bu karara da tarafların itiraz etme hakkı vardır. Bu hakkı kullanmak isteyen kişi, Yargıtay aşaması sürecini başlatmış olur.