Ceza yargılamasında soruşturma ne demektir? Soruşturma, ceza muhakemelerinin ilk evresi olmaktadır. Ortada suç şüphesi oluşturan etkenin kolluk kuvvetlerine bildirilmesiyle, dava açılmasına neden olacak iddianamenin düzenlenmesi süresinde geçen zamana soruşturma evresi denilir.
- Soruşturma evresinde, davanın açılmasına neden olabilecek bütün deliller toplanır ve gerekli araştırmalar yapılır. Savcılık tarafından yürütülen soruşturma evresinin en temel özellikleri şu şekildedir;
- Savunma haklarına zarar gelmemesi için yapılan usul işlemleri gizlilik çerçevesinde ilerletilir
- Bütün soruşturma evresi tutanağa işlenir ve yazılı belgeler dosya haline getirilir
- Soruşturma evresinde görev yapan yetkili kişiler farklı olabilir. Yani bütün soruşturma evresi tek yetkili tarafından yapılmak zorunda değildir
- Suçtan zarar gören kişi şikâyet hakkını kullanmasa bile kamu soruşturma evresini başlatabilir
- Adli olan tüm merciler suç şüphesinin oluşmasıyla birlikte soruşturma evresini başlatmakla yükümlüdür
Kovuşturma Evresi Nedir
Ceza yargılamasında soruşturma evresi bittikten sonra kovuşturma evresi başlar. Yazı içeriğimize başlarken soruşturma evresinin ne demek olduğuna dair bilgilendirme yapmıştık. Yazımızın bu kısmında ise, kovuşturma evresinin ne demek olduğuna dair bilgilendirme yapacağız.
Savcılık soruşturma evresinde suça dair kanıtlar ve şüpheler araştırır. Yapılan bu araştırmaları iddianame adı verilen dosya içeriğinde ceza mahkemesine ulaştırır. Ceza mahkemesi hazırlanan iddianameyi inceledikten ve araştırdıktan sonra ceza davasının başlatılmasına karar verebilir. Ceza mahkemesinin başlaması sürecine kovuşturma evresi denilir.
Soruşturma evresinde suça sebep olan kişiye şüpheli denilirken, kovuşturma evresinde bu kişiye sanık denilir. Ayıca kovuşturma evresi 4 evreye ayrılmaktadır. Bunlar;
- Duruşma hazırlığı aşaması
- Duruşma aşaması
- Son karar aşaması
- İstinaf ve temyiz aşaması
Ceza Yargılamasının Amacı Nedir
Ceza yargılamasında soruşturma ve kovuşturma evresinin yapılmasının en temel amacı, toplumun huzurunun korunmasıdır. Ceza muhakemelerinin olabilmesi için belli başlı kanunlar oluşturulmuştur. Suça sebep olan kişi ve Devlet arasında gerçekleşen süreçte bu kanun maddeleri geçerlidir.
Yargılama ve ceza verme yetkisi Devlete aittir. Kişi suç işleyerek, başka kişinin haklarına olumsuz şekilde müdahale etmişse ve zarar vermişse Devlet suçu işleyenin cezasını belirler. Cezanın belirlenmesinden önce de soruşturma evresi ve kovuşturma evresi yapılır. Çünkü ispat edilemeyen suçun varlığı gerçek olarak görülemez.
Devletin görevlerinden biri de halkın; birlik beraberliğini, huzurunu, özgür yaşama hakkını vb. bütün değerlerini korumaktır. Devlet bahsi geçen bütün bu korumaları yaparken ceza yargılaması kurallarından yararlanır.