Ortak velayet, müşterek çocuğun velayet kapsamında yer alan haklarının korunması ve sorumluluklarının yerine getirilmesinde hem annenin hem de babanın yer almasıdır. Yani bu kapsamda çocuğun velayet hakkı hem anneye hem de babaya aittir. Çocuğun velayet hakları yaşanılan olgulara göre değişiklik göstermektedir. Kısaca belirtmek gerekirse;
Evlilik birliği içinde dünyaya gelen çocuğun velayet hakkı anne ve babaya aittir
Evlilik dışı dünyaya gelen çocuğun velayet hakkı öncelikle anneye aittir. Fakat baba resmi şekilde çocuğu tanırsa velayet hakkında ortaklık olabilir.
Anlaşmalı boşanma davasında, ebeveynlerin ortak kararına göre velayet hakkı taraflardan birine veya ikisine ait olur
Çekişmeli boşanma davasında, velayet hakkının tanınması kararı hâkim tarafından verilir
Anne ve babanın çocuğun çıkarlarına ters davranışlar sergilemesi durumunda ise 3. Kişiler tarafından gerekli bildirimler yapılarak velayet hakkı anne ve babadan alınabilir.
Anlaşmalı Boşanmada Ortak Velayet
Anlaşmalı boşanma davası tek celsede sonuçlanan bir davadır. Bu sebeple de tarafların maddi ve manevi olarak en az şekilde kayıp yaşaması sağlanır. Fakat bu davanın gerçekleşebilmesi için bazı şartlar vardır. Bunlar;
Taraflar boşanmayı kabul etmeli
1 yıldır evlilik olmalı
Boşanmanın maddi sonuçlarında anlaşma sağlanmalı (Nafaka, tazminat, mal paylaşımı vb. diğer)
Boşanmanın manevi sonuçlarında anlaşma sağlanmalı (Velayet, kişisel ilişki kurulma süresi vb. diğer)
Yukarıda da belirttiğimiz şekilde anlaşmalı boşanma davasının gerçekleşebilmesi için tarafların mutlaka anlaşma sağlaması gereken bir konuda velayet hakkıdır. Taraflar müşterek çocuğun velayet hakkının nasıl olacağına ve çocukla kişisel ilişki kurulma zamanlarının belirlenmesinde anlaşma yapılmalıdır.
Ortak Velayetin Olumlu Özellikleri
Ortak velayet bazı kapsamlar düşünüldüğü zaman, anne-baba ve çocuk açısından avantaj sağlamaktadır. Bunlara örnek olacak birkaç madde belirtecek olursak;
Çocuğun gelişiminde anne ve baba aktif yer alır
Çocuk ebeveynleriyle aktif vakit geçirir
Anne ve baba velayetin sorumluluklarını paylaşmış olur
Çocuğun psikolojisi açısından boşanma kavramını atlatması daha kolay olur
Ortak velayetin olumlu olduğu kadar olumsuz etkileri de vardır. Buna örnek olabilecek birkaç madde belirtecek olursak;
Ebeveynler arasında ortak karar alınamadığı zaman, çocuk bu durumdan etkilenebilir
Anne ve baba kendi söz haklarının geçerli olması için karar alma konusunda çatışma yaşayabilir
Eğitim, hastane vb. diğer konularda acil karar alınması gerekirse sorun yaşanabilir